afb. A.F.A.M. Wetzer, 16 maart 2011
De stadsmuren zijn nog steeds een herinnering aan het roemruchte verleden: 's-Hertogenbosch als vestingstad. In 1874 mochten ze worden afgebroken, maar dat is niet gebeurd. Wel verdwenen de stadspoorten en de voorwerken. Dat waren dikke stukken muur (ravelijnen) die zich voor de stadpoorten bevonden. Wilde men de vestingstad binnenkomen, dan moest dat via verschillende ravelijnen en enkele bruggen. Dan eerst kwam men bij de poortwachter die besliste over toelating. 's Avonds gingen bovendien de poorten dicht om pas de volgende morgen weer te worden geopend. Soms komen er nu nog gedeelten van deze voorwerken tevoorschijn. Zoals enkele jaren geleden bij graafwerkzaamheden bij de nieuwbouw aan de Kastanjestraat en bij de bouw van de Angelus-mavo aan het Hinthamerbolwerk. Maar de meeste muurresten zijn op het eind van de vorige eeuw gesloopt.
Jan Heesbeen uit Vlijmen werkte op het eind van de vorige eeuw mee met het slechten van de wallen en het wegruimen van het puin. Daarom verliet hij 's morgens om half zes zijn huis en ging dan te voet naar 's-Hertogenbosch, waar hij anderhalf uur later aankwam. In de avonduren moest hij dezelfde weg weer helemaal teruglopen. Heesbeen vroeg aan zijn baas of hij die stenen - die als puin afgevoerd werden - niet zelf mocht houden. Hij kreeg daarvoor toestemming omdat ze toch maar gebruikt werden om waterlopen te dempen. Hij mocht er zoveel meenemen als hij wilde. En vanaf die tijd vertrok hij 's morgens van huis met een lege kruiwagen en keerde 's avonds na een dag hard werken met een hoog opgeladen kruiwagen terug. Duizenden stenen zijn op die manier in Vlijmen terecht gekomen. Maanden heeft hij zo met zijn zware last gelopen.
Toen de ontmantelingswerkzaamheden in 's-Hertogenbosch klaar waren had Jan Heesbeen voldoende stenen op een huis te bouwen. Het was een van de weinige stenen huizen in Vlijmen. Jan Heesbeen kon er trots op zijn.
|
2011 |
Muren met allure Gemeente 's-Hertogenbosch januari 2010 |
1629 |
Kapittel 21. • Herstelling van de stadsmuren. • Opzigters bij het metselwerk aan Stad vestingmuren.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad
|
|
1632 |
Kapittel 21. Aanbesteding tot herstel der borstwering van Stads vestingmuren en der pui voor het Stadhuis.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad
|
|
1633 |
Kapittel 15. Een groot gedeelte van den ouden Stads vestingmuur achter het Baselaars klooster afgebroken.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad
|
|
1633 |
Kapittel 28. Op last van den Gouverneur van Brederode worden alle de erven van huizen tegen de Stads wallen uitgaande, door muren van die wallen afgesloten.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad
|
|
1633 |
Kapittel 35. Bijeenroeping der geërfden achter de weversplaats, teneinde die erven van den vestingwal, door eenen muur te scheiden. |
|
1636 |
Kapittel 26. • Verteeringen der commissie met de werkbazen over den ingevallen vestingmuur bij het nieuwe bolwerk. • De aardenborstweer op de bresse in Stads muur bij het nieuwe bolwerk opgemaakt.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad
|
|
1642 |
Kapittel 29. Onteigening en aankoop van huizen, tot verbreding der vestingwal aan de kleine hekel.
R.A. van Zuijlen, Inventaris der Archieven van de Stad
|